De BEM-GGZ past in de visie van GGZ Ecademy: zoveel mogelijk autonomie en eigen regie voor cliënten.
Het gebruik, bestellen en bewaren van medicatie door cliënten is een aandachtspunt in elke tak van zorg. Er zijn mensen die het helemaal zelf kunnen, weinig hulp nodig hebben en waar je ervan uit kan gaan dat het gebruik van medicijnen tot weinig problemen leidt. Maar natuurlijk is er een groep cliënten die hulp nodig heeft en onder toezicht medicatie moet innemen. Alles er tussenin komt ook voor.
Om als zorgverlener goed te handelen bij elke cliënt is er de BEM (Beoordeling Eigen beheer Medicatie). Na de BEM-VVT (ouderenzorg) en de BEM-VG (verstandelijk gehandicaptenzorg) is er nu ook de BEM-GGZ speciaal voor de geestelijke gezondheidszorg. Deze is in samenwerking met GGZ Ecademy en aangesloten leden MindUp en Pro Persona ontwikkeld, getest en geoptimaliseerd door het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM). Het idee achter de BEM-GGZ past in de visie van GGZ Ecademy op eigen regie: geef de cliënten zoveel mogelijk autonomie in het beheer van eigen medicatie en kijk wat er mogelijk is.
Handvatten
Els Dik, sectorcoördinator bij IVM, vertelt erover: ‘De richtlijnen voor de BEM geven artsen en zorgverleners handvatten om in te schatten in welke categorie een cliënt het beste past en hoe deze het beste geholpen kan worden. Met de positieve ervaringen vanuit de VVT en de VG hebben we een werkwijze ontwikkeld voor de ggz.’
Het verzoek hiervoor is door de ggz zelf gedaan. ‘Veel organisaties gebruiken al een BEM, maar misten specifieke zaken’, legt Dik uit. ‘Zo hebben we nu twee onderdelen toegevoegd. Het eerste onderdeel is extra gespreksonderwerpen als drugsgebruik en risico op suïcide bij bepaalde medicatie. Het tweede is een speciaal cliëntformulier voor de voorbereiding van het gesprek. Deze aanvulling is uit een pilot naar voren gekomen. Cliënten in de ggz bereiden hun gesprek graag zelf voor.’
Eigen regie
De vraag die beantwoord kan worden met deze methodiek is of een cliënt zelf zijn of haar medicatie kan beheren en gebruiken. ‘Voor zorgverleners die de cliënt goed kennen is dit een gestructureerd middel om het gesprek over medicijngebruik aan te gaan op een manier die bij de cliënt past. Het uitgangspunt is dat een cliënt zoveel mogelijk de eigen regie heeft, mits dit veilig en verantwoord gebeurt.’
Een aantal zaken in de ggz is anders dan bij andere sectoren in de zorg. Zo kan het zijn dat in de ggz een aantal zaken tot verminderde eigen regie kan leiden. Het minder gestructureerd beheren en nemen van medicatie door de cliënt zelf bij het verblijf in de kliniek zorgt er wellicht voor dat je minder eigen regie thuis wil of kan organiseren. Of zijn er vrienden die mee snoepen van de medicatie van een cliënt? Ook suïcidevraagstukken spelen een rol: moet er wel een grote voorraad van de psychofarmaca bij de cliënt liggen?
Scholing
Om het instrument BEM goed in te kunnen zetten is scholing nodig. ‘Samen opleiden en stappen zetten in de organisatie is belangrijk’, zegt Dik daarover. ‘Om dit praktisch uitvoerbaar te houden organiseren we een uur online scholing over de BEM-GGZ voor de aandachtsvelders medicatie. Een soort train-de-trainer. Ook besteden we aandacht aan het klaarmaken van de organisatie voor de BEM met kwaliteitsbeheerders. De protocollen moeten worden opgesteld, aangevuld of gecontroleerd, de werkwijze geïmplementeerd. Het is een belangrijke stap voor iedereen in de organisatie.’
Het gestructureerd beoordelen en vastleggen van de genomen beslissingen is ook van grote waarde. ‘De IGJ beoordeelt op mate van gestructureerdheid, dat is de BEM. En voor iedereen in de organisatie, vaste en ingehuurde medewerkers, is het zo beter, veiliger en georganiseerder werken.’
Heb je interesse in een incompany training van IVM voor jouw organisatie? Kijk dan op www.medicijngebruik.nl.
