Vanuit leren & ontwikkelen kun je kijken naar verbeterpunten, de feedbackcyclus en meetbare doelen. Maar je kunt het ook omdraaien en focussen op de successen van mensen. Hierover ging ik in gesprek met Rijn Vogelaar (auteur, spreker en onderzoeker op het gebied van enthousiasme) en Ralph ter Grote (adviseur leren & ontwikkelen RIBW Overijssel).
Enthousiasme in trainingen
Stel je voor: Je bent docent en kort voor de start van de training krijg je een vervelend telefoontje. Je hoofd zit vol, maar over een paar minuten staat er een groep nieuwe medewerkers klaar. Wat doe je?
Het is de kunst om de balans te vinden tussen authentiek enthousiast zijn en het opzoeken. Denk eens als een topsporter: die kan ook met het verkeerde been uit bed stappen of slecht nieuws horen kort voor een wedstrijd. Zij zijn getraind om zichzelf op te peppen. In je werk is dit soms ook nodig. Het moet alleen niet te vaak gebeuren, want dan raken we uitgeput.
Enthousiasme in je team
Denk aan de energie van een start-up: iedereen gaat ervoor, er wordt gelachen, geprobeerd, gevierd. Maar wat gebeurt er als het bedrijf groeit en er meer hiërarchie of overleg ontstaat?
De focus verschuift vaak ongemerkt van goede ideeën naar systemen die meten wat er niet goed gaat. Het is goed om werkprocessen te verbeteren. Zeker als je groter groeit, ontkom je daar niet aan. Maar het is goed om, naast het verbeterproces, een tweede cyclus in te richten die zich focust op positieve ervaringen. Zoals Walther Tibosch het mooi omschrijft: vergeet niet waarom je bestaat als organisatie, en voor wie je er bent.
Bij een organisatie werd elke teammeeting gestart met de vraag: “Wat ging er deze week goed?”
Kleine dingen, groot effect. Het helpt om de focus te verschuiven.
Het verliezen van enthousiasme voor je werk is een waarschuwingsteken. Het tegenovergestelde van enthousiasme kan namelijk een burn-out zijn. Maar er zijn grote persoonlijke verschillen. De ene persoon wordt enthousiast van een routinematig en voorspelbaar takenpakket en de ander gedijt goed bij afwisseling. Kijk op teamniveau waar iedereen goed in is en probeer taken zo te verdelen dat ze goed bij de verschillende teamleden passen.
Enthousiasme in de wereld om je heen
Zet het journaal aan en je snapt waarom we niet spontaan bruisen van enthousiasme. Negatief nieuws is overal. En eerlijk: dat doet wat met ons.
Zodra we een rapport bekijken dan reageren we niet op de 9 maar op de 5. Realiseer je dat zowel de maatschappij als je brein niet altijd meewerken. We zijn geprogrammeerd om meer aandacht te geven aan gevaar en problemen. Toch is het belangrijk om ook de positieve kant aandacht te geven. We zien verandering, bijv. in functioneringsgesprekken waarbij de insteek niet meer een beoordeling is maar het ook gaat over talenten die je verder kan ontwikkelen. Ook in het evalueren van scholing merken we een verschuiving, in persoonlijke gesprekken krijg je er meer gevoel bij dan door alleen anoniem vragen te laten beantwoorden.
Een HR-adviseur besloot beoordelingsgesprekken anders aan te pakken. Niet door te vragen: “Wat moet beter?”, maar: “Waar wil jij in groeien?” Medewerkers gingen ineens met energie de deur uit.
Voorheen kocht je een album als je naar je favoriete muziek wilde luisteren, met de technologie van nu houden we het twintig seconden vol om naar een nieuw nummer te luisteren. We gaan langzamerhand naar een zap-cultuur waar minder ruimte lijkt te zijn voor diepgang. Doordat we continue alert zijn is het een uitdaging om ons ergens op te focussen. Je kunt jezelf helpen door momenten te creëren waarop je geen nieuwe berichten en geen nieuwe input krijgt. Je mag je gerust een keer vervelen, daar komen de mooiste ideeën uit voort. Dromen is belangrijk bij het willen opdoen van kennis, zegt ook André van Boekholt.
Enthousiasme in de vereniging
Ralph doet enthousiasme op door aan te sluiten bij bijeenkomsten van GGZ Ecademy. ’In de sector hebben we dezelfde uitdagingen en kunnen we dezelfde leeroplossingen gebruiken. De vereniging vaart bij het enthousiasme van leden en collega’s.’ Rijn vult aan. ‘Lef om het anders te doen is een bondgenoot van enthousiasme. De grote beslissingen in je leven maak je vanuit enthousiasme. Gebruik het als kompas om keuzes te maken’.
Van: Karen Meijs (Coördinator Kennisdeling GGZ Ecademy)
