Het gist, schift en broeit in de geestelijke gezondheidszorg. De zienswijze dat psychiatrische aandoeningen vooral hersenstoornissen zijn wordt meer en meer betwist, onder meer vanwege uitblijvende resultaten en bewijzen, en ze verliest daarmee haar geldigheid. Nieuwe inzichten en sociale processen leiden tot toenemende tegenstellingen tussen voor- en tegenstanders van het dominante biomedische model dat in zijn voegen kraakt en overeenstemming over de aard van de psychiatrie en welke richting die zou moeten inslaan lijkt nu nog ver weg. Contouren van een andersoortige worden echter wel zo langzamerhand zichtbaar aan de horizon. In verschillende landen hebben ervaringsdeskundigen, hun naasten en professionals zich verenigd om na te denken over een op een andere leest geschoeide ggz. Zo kennen we in Nederland onder meer De Nieuwe GGZ, Samen Beter, en Redesigning Psychiatry, in de Verenigde Staten Mad in America, in Duitsland het Berliner Manifest für eine menschenwürdige Psychiatrie , in het Verenigd Koninkrijk het Critical Psychiatry Network en in talloze niet-Westerse landen ligt de veronderstelde universele geldigheid van de DSM en de ICD onder vuur en is er aandacht voor lokale oplossingen en cultuureigen zienswijzen.
Tekenen van het turbulente debat zijn niet alleen zichtbaar in de drie nieuwe inspiratie trajecten van GGZ Ecademy, over Samen Beter, Sociale Determinanten van Geestelijke Gezondheid en over The Convention on the Rights of Persons with Disabilities, maar ook in de tot nadenken stemmende serie van negen Podcasts die Carlijn Welten, systeemtherapeut bij het AMC, maakte. Zij is, vanuit de overtuiging dat psychisch lijden te complex is om terug te voeren op het medische lineaire denken en dat er meer gedacht moet worden vanuit de context en het omringende systeem van de cliënt, op zoek gegaan naar de thema’s van de verschuivingen en heeft gesproken met ervaringsdeskundigen, lotgenoten, hoogleraren, onderzoekers, naasten en projectleiders. De Podcasts (30 tot 45 min. ) op www.hoedeggzverandert.nl, bieden een fraaie staalkaart van een veld in beweging.
