Na een succesvolle pilot hebben GGZ Ecademy en het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie een nieuw (online) scholingstraject gelanceerd voor het opleiden tot transitiecoach van jongeren met een lichte verstandelijke beperking (LVB) en psychische problemen.
De rol van transitiecoach is nieuw en ontstaan vanuit de behoefte voor een betere overdracht tussen jeugdhulp en volwassenenzorg. Nu vallen deze jongeren vaak tussen wal en schip, omdat de overgang te groot is en ze op allerlei blokkades stuiten. Onlangs lanceerden GGZ Ecademy en Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie een scholingstraject voor de transitiecoach.
De opleiding tot transitiecoach bestaat uit een e-learningmodule, bedoeld voor een brede groep HBO+geschoolde professionals met affiniteit met de LVB-doelgroep. Zij kunnen de rol van transitiecoach vervolgens in hun eigen werk integreren. De coach vormt een vertrouwd en vast aanspreekpunt voor de jongere met een LVB en psychische klachten. Veel voorkomende functies passend bij deze doelgroep zijn: gezinshulpverlener, spv, verpleegkundig specialist, jongerenwerker, maatschappelijk werker en groepsbegeleider.
Professor Thérèse van Amelsvoort is hoogleraar Transitiepsychiatrie (Maastricht University) en betrokken bij de ontwikkeling van de Transitiecoach LVB. “De periode rond het 18e levensjaar is de fase waarin het risico op psychische problemen relatief groot is. Jongeren staan voor allerlei keuzes op het gebied van school, werk en wonen. En juist dan is er een knip in het zorgstelsel. Het systeem is het zwakst waar het juist het sterkst zou moeten zijn. Jongeren met een lichte verstandelijke beperking en psychische problemen zijn nóg kwetsbaarder. Ze denken vaak dat ze met 18 jaar volwassen zijn en dat ze alles zelfstandig kunnen maar de realiteit is meestal anders. De kaders vallen weg, ze komen makkelijker in aanraking met criminaliteit, krijgen sneller financiële problemen, hebben moeite met het vinden van een baan, behalen van een diploma of het vinden van een huis. De overgang is gewoon te groot.”
Geen behandelaar maar coach
De Transitiecoach LVB ondersteunt bij het zelfstandig worden van de jongere. Een transitiecoach kan snel blokkades detecteren. Deze lost hij niet op, maar hij helpt de jongere hier regie over te nemen. De coach heeft een unieke, neutrale rol: hij of zij maakt niet de keuzes als behandelaar, maar heeft wel contact met de behandelaar. Voor de meeste jongeren heeft dit een meerwaarde: “Mijn transitiecoach weet verder niks van mij en dat vind ik prettig.” De transitiecoach begeleidt de jongere in de transitie van 16,5 tot 18,5 jaar met eventuele uitloop.
De oplossing
Prof. van Amelsvoort: “Ik ben overtuigd. De resultaten van de pilotfase en de ervaringen van de jongeren en hulpverleners zijn positief. Voor mij is het helder. Want ik zie ook wat er mis gaat zonder coach. Ik zie als psychiater dagelijks de gevolgen van die kloof. Jongeren die bijvoorbeeld met 18 jaar niks geregeld hebben met financiën, geen flauw idee hebben wat er op hun pad komt. Ik denk dat de transitiecoach kan helpen de kloof te overbruggen die er is rondom de 18-jarige leeftijd. Eigenlijk zou die er bij iedere gemeente voor álle jongeren moeten zijn.”
“De hoofdbehandelaar heeft hier geen tijd voor. Ik zou niet weten wie dat anders met mij zou moeten doen.” – jongere met een Transitiecoach LVB.